Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο της οδού Αχαρνών στον Άγιο Παντελεήμονα και συνέχισε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Β’ Γυμνάσιο Αρρένων, με συμμαθητές γνωστές προσωπικότητες της πνευματικής ζωής της χώρας, όπως ο καθηγητής φιλοσοφίας Χρήστος Γιανναράς, ο δημοσιογράφος και στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος και ο ζωγράφος Αλέκος Φασιανός.
Η σχέση του με τον κινηματογράφο άρχισε τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, όταν μαθητής του δημοτικού ακόμη παρακολούθησε την γκανγκστερική ταινία του Μάικλ Κέρτιζ Κολασμένες Ψυχές (Angels With Dirty Faces). Όπως αφηγείται ο ίδιος «Υπάρχει μια σκηνή στην ταινία όπου ο ήρωας οδηγείται από δυο φύλακες στην ηλεκτρική καρέκλα. Καθώς προχωρούν, οι σκιές τους μεγαλώνουν στον τοίχο. Ξαφνικά μια κραυγή… Δεν θέλω να πεθάνω. Αυτή η κραυγή για καιρό μετά στοίχειωνε τις νύχτες μου. Ο κινηματογράφος μπήκε στη ζωή μου με μια σκιά που μεγάλωνε σε έναν τοίχο και μια κραυγή».Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος προτιμούσε τα τοπία της Βόρειας Ελλάδας στις ταινίες του, αυτά ανέδειξε και μέσα από το δικό του βλέμμα γνωρίσαμε τα ομιχλώδη, γκρίζα χρώματα που αποτύπωναν τις δύο όψεις ενός κόσμου: ψυχικών απωλειών και εικαστικών επιλογών.Όμως, το νήμα της ζωής του μεγάλου Έλληνα σκηνοθέτη κόπηκε ανεπάντεχα αργά το βράδυ της 24ης Ιανουαρίου 2012 στο νοσοκομείο Μετροπόλιταν του Νέου Φαλήρου, όπου μεταφέρθηκε με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Τον είχε χτυπήσει μία διερχόμενη μοτοσυκλέτα στον περιφερειακό της Δραπετσώνας, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας.
27 Απριλιου 1935 :Γεννιεται στην Αθηνα. ∆ημοτικο και γυμνασιο στην Αχαρνων. Συμμαθητες και
φιλοι καλοι, ο Θοδωρος Αγγελοπουλος, ο Αλεκος Φασιανος, ο Χρηστος Γιανναρας, ο Λευτερης
Παπαδοπουλος.
1953 :Εισαγεται στη Νομικη Σχολη Αθηνων την οποια εγκαταλειπει στο πτυχιο.
1961 :Φευγει για τη Γαλλια και γραφεται στη Σορβοννη οπου παρακολουθει μαθηματα γαλλικης
φιλολογιας και φιλμολογιας, με καθηγητες τον Ζορζ Σαντουλ και τον Μιτρι, τους οποιους
ξανασυναντησε αργοτερα στην IDHEC. Παραλληλα παρακολουθει μαθηματα εθνολογιας με το
Λεβι Στρος. Για να αντεπεξελθει σταεξοδα των σπουδων δουλευει στη ρεσεψιον της Σιτε
Ουνιβερσιτερ (με την ωρα) μαζι με τον γλυπτη Γερασιμο Σκλαβο.
1962-63 :Γινεται δεκτος, υστερα απο εξετασεις, στην περιφημη σχολη κινηματογραφου IDHEC. Η
διαφωνια και συγκρουση του με τον καθηγητη της σκηνοθεσιας οδηγει σε προωρη ληξη τις
σπουδες του.
1963-64 :Συνεχιζει τη φοιτητικη του διαδρομη στο Musee de l’homme κοντα στον εθνολογο -
σκηνοθετη Ζαν Ρους, οπου διδασκεται το σινεμα-ντιρεκτ.
1964 :Επιστροφη στην Ελλαδα. Η επανοδος στην πατριδα συνοδευεται απο αναιτιο ξυλοδαρμο
του απο την αστυνομια καθως βαδιζε ανυποπτος. Επεισοδιο που τον επηρεασε και αλλαξε την
διαθεση και τα σχεδια του. Τοτε η σκηνοθετις Τωνια Μαρκετακη του προτεινει να συνεργαστει με
την εφημεριδα «∆ημοκρατικη Αλλαγη» ως κριτικος. Προς μεγαλη εκπληξη ολων - και του ιδιου -
αντι να γυρισει στην Γαλλια, οπως ηταν και το αναμενομενο, εμεινε στην Ελλαδα. Και εργαστηκε
ως κριτικος.
1965:ΟιΦορμινξ(οΒαγγεληςΠαπαθανασιουκαιοαδελφοςτουκαιμανατζερτου
συγκροτηματος Νικος), του προτεινουν να γυρισει μια ταινια που θα προωθουσε την περιοδεια
τουςστηνΑμερικη.Τοτε,οΘοδωροςΑγγελοπουλος,κανεικαιτοπρωτογυρισμαστη
Θεσσαλονικη, στο Παλαι ντε Σπορ, σε συναυλια του συγκροτηματος, με 8.000 θεατες. Η περιοδεια
ματαιωθηκε και οι «Φορμινξ» δεν ολοκληρωθηκαν ποτε.
1968 :Η μικρη μηκους «Εκπομπη». Πρωτη συμμετοχη στο Φεστιβαλ Θεσσαλονικης. Βραβειο
κριτικων.
1969 :Την 1η Σεπτεμβριου κυκλοφορει το πρωτο τευχος του ιστορικου περιοδικου «Συγχρονος
κινηματογραφος». Συνιδρυτες ο Θ. Αγγελοπουλος με τον Β. Ραφαηλιδη. Οι δυο τους συνελαβαν
την ιδεα της οργανωσης και εκτελεσης ενος θεωρητικου περιοδικου για τον κινηματογραφο που θα
παρακολουθουσε και θα σχολιαζε την συγχρονη πρωτοπορια. Στη συντακτικη επιτροπη οι : Τωνης
Λυκουρεσης, Γιωργος Κορρας, Λακης Παπασταθης, Κωστας Σφηκας, Ρουλα Μητροπουλου, Ριτσα
Ντακου. Οργανωση και διεκπεραιωση : Παντελης Βουλγαρης.
1979 :«Αναπαρασταση». Σαρωνει τα βραβεια του Φεστιβαλ Θεσσαλονικης. Βραβειο Ζωρζ
Σαντουλ για την καλυτερη ταινια που προβληθηκε στη Γαλλια το 1971. Καλυτερη ξενη ταινια στο
ΦεστιβαλτουHyeres(1971).ΕιδικημνειατηςFIPRESCI(∆ιεθνηςΕνωσηΚριτικων
Κινηματογραφου) στο Φεστιβαλ Βερολινου (1971).
1972 :«Μερες του ‘36» Βραβειο σκηνοθεσιας και φωτογραφιας στο Φεστιβαλ Θεσσαλονικης.
Βραβειο της FIPRESCI στο Φεστιβαλ Βερολινου (1972).
1974-75 :«Ο Θιασος». ∆εκατρια βραβεια. Στις Καννες (1975) απο τη FIPRESCI. Στην Ταορμινα,
στο Βερολινο (Βραβειο ΙΝΤΕΡΦΙΛΜ), στο Λονδινο (1979, Καλυτερη ταινια της χρονιας), στην
Ιαπωνια, στη Θεσσαλονικη (1975, Βραβεια Καλυτερης ταινιας, σκηνοθεσιας, σεναριου, Α αντρικου
και Α γυναικειου ρολου, ΠΕΚΚ). Καλυτερη ταινια της δεκαετιας 1970 - 1980 απο την ενωση
κριτικωντηςΙταλιας.ΑναμεσαστιςκαλυτερεςταινιεςστηνΙστοριατουΠαγκοσμιου
Κινηματογραφου απο την FIPRESCI.
1977 :«Κυνηγοι». Επισημη συμμετοχη στο Φεστιβαλ των Καννων. Βραβειο Καλυτερης ταινιας
στο Φεστιβαλ του Σικαγο. Βραβειο της Ενωσης Τουρκων Κριτικων.
1979 :Στη διαρκεια των γυρισματων του «Μεγαλεξανδρου» γνωριζει τη Φοιβη Οικονομοπουλου,
διευθυντρια παραγωγης, η οποια ειναι απο τοτε η συντροφος της ζωης του.
1980 :«Μεγαλεξανδρος». Χρυσο Λιονταρι στο Φεστιβαλ Βενετιας, οπως επισης και τα βραβεια
της FIPRESCI και Cinema Nuovo στο ιδιο φεστιβαλ. Βραβειο της ΠΕΚΚ στη Θεσσαλονικη.
1980 :Γεννιεται η πρωτη του κορη Ά ννα.
1981 :«Χωριο ενα, κατοικος ενας» (διαρκεια 20’). Τηλεοπτικη παραγωγη της ΥΕΝΕ∆. Αναφερεται
στην εγκαταλειψη του χωριου Νεα Σεβαστεια του νομου Θεσσαλονικης απο τον τελευταιο του
κατοικο.
1982 :Γεννιεται η Κατερινα, δευτερη κορη.
1983 :«Αθηνα, επιστροφη στην Ακροπολη». Μια διαφορετικη Αθηνα. Της ιστοριας και του
προσωπικου μυθου του σκηνοθετη (διαρκεια 43’).
Ποιηση: Σεφερη, Λειβαδιτη. Μουσικη: Χατζηδακη, Κηλαηδονη, Σαββοπουλου.
1984 :«Ταξιδι στα Κυθηρα». Βραβειο σεναριου στις Καννες. Κρατικα βραβεια Καλυτερης ταινιας,
σεναριου, Α ανδρικου ρολου, Α γυναικειου ρολου, σκηνογραφιας, Βραβειο Κριτικων στο Φεστιβαλ
Ριο ντε Τζανεϊρο (1984).
1985 :Γεννιεται η Τριτη κορη, η Ελενη.
1985 :Chevalier dans l’ordre des Arts et des Letrres απο το Υπουργειο Πολιτισμου της Γαλλικης
∆ημοκρατιας.
1986 :«Ο Μελισσοκομος».
1988:«Τοπιοστηνομιχλη».ΑργυροΛιονταριστηΒενετια.ΒραβειοΦελιξΚαλυτερης
Ευρωπαϊκης ταινιας.
1991 :«Το μετεωρο βημα του πελαργου». Επισημη συμμετοχη στο Φεστιβαλ των Καννων.
1992 :Του απονεμεται το παρασημο του Ιπποτη της Λεγεωνας της Τιμης απο την Γαλλικη
∆ημοκρατια.
1995 :«Το βλεμμα του Οδυσσεα». Μεγαλο Βραβειο της Επιτροπης στο Φεστιβαλ των Καννων
καθως και το βραβειο της FIPRESCI. Καλυτερη ταινια της χρονιας, Φελιξ των κριτικων.
1995 :Ανακηρυσσεται επιτιμος διδακτωρ του πανεπιστημιου των Βρυξελλων.
1997 :Officier dans l’Ordre des Arts et des Lettres, απο το Centre National de la Cinematographie.
1998 :«Μια Αιωνιοτητα και Μια Μερα». Χρυσος Φοινικας του Φεστιβαλ των Καννων, και το Prix
Ecumenique.
1999 :Officier de la legion d’honneur, απο τον Προεδρο της Γαλλικης ∆ημοκρατιας.
1999 :Docteur Honoris Causa, απο το πανεπιστημιο Universite Paris X Nanterre.
2001 :Doctor Honoris Causa, απο το Πανεπιστημιο του Essex
2004 :Doctor Honoris Causa, απο το Πανεπιστημιο «Stendhal-Grenoble3», Γαλλια
2004 :«Τριλογια 1: Το λιβαδι που δακρυζει»
Βραβειο της ∆ιεθνους Ενωσης Κινηματογραφου ( FIPRESCI ) στην καλυτερη Ευρωπαϊκη ταινια
για το 2004.
2005 :Του απονεμεται το παρασημο «Grande Officiale del Ordine al Merito della Repubblica
Italiana» απο τον Προεδρο της Ιταλικης Δημοκρατιας στην Ρωμη, Ιταλια.
2007 :Doctor Honoris Causa «University of Sheffield», Αγγλια
2007 :Γεννιεται το πρωτο του εγγονι, ο Θοδωρης
2008 :Doctor Honoris Causa, Πανεπιστημιο της Ρωμης, Ιταλια
2008 :Doctor Honoris Causa απο το πανεπιστημιο της Δυτικης Μακεδονιας, Ελλαδα
2009 :Τριλογια 2: «Η Σκονη του Χρονου», Επισημη Συμμετοχη στο Φεστιβαλ του Βερολινου
2009 :Επιτιμος διδακτωρ του Πανεπιστημιου Αιγαιου, Ελλαδα
2010 :Doctor Honoris Causa απο το Πανεπιστημιο του Ισμιρ, Τουρκια
2011 :Βραβειο Καριερας Viareggio EuropaCinema 2011 απο τον Προεδρο της τοπικης αρχης της
Τοσκανης, Ενρικο Ροσι.
2012 :«Η Ά λλη Θαλασσα», Μεγαλου μηκους ταινια σε παραγωγη με πρωταγωνιστη τον Τονι
Σερβιλλο
Αποτίμηση και κριτικές
Ο Αγγελόπουλος και οι ταινίες του χαίρουν βαθύτατης εκτίμησης από μεγάλους σκηνοθέτες του κινηματογράφου. Ο ίδιος έχει συναντηθεί με αρκετούς από τους σπουδαίους σκηνοθέτες.
O Βέρνερ Χέρτζογκ όταν είχε δει το Θίασο είχε εντυπωσιαστεί τόσο πολύ με το μεγαλείο της ταινίας που φίλησε τα πόδια του Αγγελόπουλου.
Ο Εμίρ Κουστουρίτσα έπλεξε το εγκώμιο του Αγγελόπουλου, αφού τον χαρακτήρισε ως «Μεγάλη μορφή του Ευρωπαϊκού κινηματογράφου», ενώ παραδέχτηκε ότι οι ταινίες του αποτέλεσαν επιρροή για τον ίδιο.
Ο Ακίρα Κουροσάβα είχε πει για τον Μεγαλέξαντρο: «Μέσα από το φακό του, ο Αγγελόπουλος κοιτάει τα πράγματα σιωπηλά. Είναι το βάρος αυτής της σιωπής και η ένταση του αμετακίνητου βλέμματος της κάμερας του Αγγελόπουλου, που κάνει τον Μεγαλέξανδρο τόσο δυνατό, που ο θεατής δεν μπορεί να αποδράσει από τη οθόνη. Αυτού του είδους η κινηματογράφηση, τόσο προσωπική και μοναδική στην ιδιαιτερότητά της, τείνει να επιστρέφει στις ρίζες του σινεμά. Αυτό ακριβώς είναι που δημιουργεί την εντύπωση της φρεσκάδας και της δύναμης. Όσο για μένα, παρακολουθώντας αυτό το φιλμ, ένιωσα βαθιά την απόλαυση του κινηματογράφου, με την πιο απόλυτη έννοια του όρου».
O Ίνγκμαρ Μπέργκμαν είχε σχολιάσει επιγραμματικά το Μελισσοκόμο με τα καλύτερα λόγια: «Είδα τον ‘Μελισσοκόμο’ που άλλοτε θεωρούσα μια καλή ταινία. Τώρα, αντιλαμβάνομαι πως είναι ένα αριστούργημα. Είναι μια εμπειρία απίστευτα συγκλονιστική».
Ο Βιμ Βέντερς είχε μιλήσει για το βλέμμα του Οδυσσέα με εξαιρετικά λόγια: «Έφυγα από τις Κάννες μαγεμένος με το Βλέμμα του Οδυσσέα. Ακόμα κι εδώ στο Τόκιο που βρίσκομαι τώρα με ακολουθεί η μαγεία. Πιστεύω ότι είναι μια ταινία που θα μείνει στην ιστορία του σινεμά».
Ο Ντούσαν Μακαβέγεφ είχε εντυπωσιαστεί ιδιαίτερα από το Τοπίο στην ομίχλη. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Πριν δω την ταινία του Αγγελόπουλου, εγώ, που έχω μεγαλώσει χωρίς πατέρα, δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα τον ανακάλυπτα στην εικόνα ενός δέντρου. Η τελευταία σκηνή του Τοπίου στην Ομίχλη ήταν μια αποκάλυψη για μένα. Είναι μια μοναδική, θα μπορούσε κάποιος να πει, ‘Ιαπωνική’ σκηνή, που με εξέπληξε, γιατί είχα πάντα στο μυαλό μου την ελληνική παράδοση αποκλειστικά συνδεδεμένη με ερείπια, βράχους και θεούς. Σε αυτήν την σκηνή είδα μια πρόκληση απέναντι σε κάθε αναστολή και εξουσία. Γι’ αυτό θα χρησιμοποιούσα τα λόγια του Μπέργκμαν για να πω ότι ο στόχος του σινεμά είναι να φέρει πάλι το όνειρο πίσω στη ζωή μας, βοηθώντας μας έτσι να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες της ζωής.»
Ο Γουίλιαμ Φρίντκιν είχε πει ότι επηρεάστηκε πολύ από το κινηματογραφικό του ύφος.
Ο Μανουέλ ντε Ολιβέιρα τον εκτιμούσε βαθύτατα και τον αποκαλούσε «ποιητή».
Κάποτε είχε γνωρίσει τον Μικελάντζελο Αντονιόνι, τον οποίο θαύμαζε απεριόριστα. Μια φορά είχε έρθει άρρωστος για να δει το Το μετέωρο βήμα του πελαργού και δάκρυσε σε μία από τις σκηνές.
Είχε γνωριστεί με τον Φεντερίκο Φελίνι, ο οποίος του έσφιξε το χέρι και του αποκρίθηκε «Έλπιζα ότι θα ήσασταν λιγότερο νέος».
Υπήρξε συγκάτοικος με τον Αντρέι Ταρκόφσκι, μετά από από ένα ταξίδι του στη Ρώμη.
Comments